Tiểu Đêm Nhiều Lần Là Bệnh Gì? Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Hiệu quả

Tiểu đêm nhiều lần là thuật ngữ y học mô tả tình trạng một người thường xuyên phải thức dậy nhiều lần trong đêm để đi vệ sinh. Nguyên nhân của tiểu đêm nhiều lần vô cùng đa dạng, có thể do sinh lý, bệnh lý hoặc tâm lý. Để điều trị triệt để bệnh tiểu đêm nhiều lần, cần khắc phục bệnh lý nền, sử dụng thuốc phù hợp và điều trị ngoại khoa nếu cần thiết. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân và các phương pháp điều trị tiểu đêm nhiều lần hiệu quả và an toàn, giúp người đọc tìm ra giải pháp phù hợp để khắc phục vấn đề này và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tiểu đêm nhiều lần là bệnh gì?

Tiểu đêm nhiều lần là hiện tượng đi tiểu thường xuyên vào ban đêm, làm gián đoạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Đây không phải là một bệnh lý cụ thể, mà thường là triệu chứng của nhiều bệnh lý nền khác gây ra, có thể kể đến như nhiễm trùng đường tiết niệu, tiểu đường, suy thận hay phì đại tiền liệt tuyến. Cơ chế sinh học của tiểu đêm liên quan đến sự rối loạn trong quá trình kiểm soát nước tiểu trong cơ thể. 

Tiểu đêm do bàng quang tăng hoạt xảy ra khi các cơ của bàng quang co thắt không kiểm soát, ngay cả khi lượng nước tiểu trong bàng quang còn thấp. Lượng nước tiểu từ thận vẫn bình thường, nhưng tín hiệu co bóp đi tiểu lại xuất hiện sớm, gây cảm giác buồn tiểu.

Theo nghiên cứu khảo sát các triệu chứng đường tiểu dưới vào năm 2020 tại Bệnh viện Đại Học Y Hà Nội, tỷ lệ mắc các triệu chứng này chiếm khoảng 24.8% dân số. Trong đó, triệu chứng chủ yếu là tiểu đêm với 75 % và tiểu nhiều lần với 25.4%. Từ đó, có thể thấy tiểu đêm nhiều lần ảnh hưởng khá nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. 

Nguyên nhân tiểu đêm nhiều lần là gì?

Tiểu đêm nhiều lần có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố sinh lý bình thường đến các vấn đề sức khỏe cần chú ý. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Nguyên nhân không do bệnh lý

Có 3 nguyên nhân không do bệnh lý gây tiểu đêm nhiều lần thường gặp như sau:

• Do lão hóa: Khi con người bước vào độ tuổi trung niên và cao niên, cơ thể bắt đầu trải qua các thay đổi sinh lý tự nhiên. Ở phụ nữ, sự suy giảm hormone estrogen sau mãn kinh có thể làm yếu đi cơ bàng quang và niệu đạo, khiến cho khả năng kiểm soát nước tiểu giảm, dẫn đến tiểu đêm. Cùng với đó, sự lão hóa khiến chức năng của thận và bàng quang bị suy giảm, khiến tần suất đi tiểu vào ban đêm tăng lên.
• Do lối sống: Thói quen uống quá nhiều nước trước khi ngủ, hoặc uống các loại thức uống chứa caffeine (cà phê, trà, nước ngọt có ga) sẽ kích thích bàng quang, làm tăng sản xuất nước tiểu vào ban đêm. Caffeine có tác dụng lợi tiểu, khiến cơ thể sản xuất nhiều nước tiểu hơn và dễ dẫn đến việc đi tiểu nhiều lần trong ban đêm. Hơn nữa, nếu ăn nhiều thực phẩm chứa muối hoặc gia vị vào buổi tối, cũng có thể làm cơ thể giữ nước, gây tiểu đêm.
• Do mang thai: Tiểu đêm nhiều lần cũng có thể xuất hiện ở phụ nữ mang thai. Nguyên nhân là do trong thai kỳ, kích thước tử cung sẽ lớn hơn, chèn ép vào các cơ quan xung quanh như bàng quang hay trực tràng. Bàng quang bị kích thích thường xuyên sẽ tạo xung động đến não, tạo cảm giác buồn tiểu nhiều lần về đêm.

Nguyên nhân do bệnh lý

Có 3 nguyên nhân về bệnh lý phổ biến gây tình trạng tiểu đêm như sau:

• Bàng quang tăng hoạt (OAB): Tình trạng khi cơ chế kiểm soát bàng quang bị kích thích quá mức, dẫn đến việc bàng quang co bóp và tạo ra cảm giác buồn tiểu ngay cả khi bàng quang chưa chứa đủ nước tiểu. Mặc dù cảm giác đi tiểu xuất hiện sớm, lượng nước tiểu mà thận sản xuất vẫn ở mức bình thường. 
• U xơ tiền liệt tuyến (ở nam giới): U xơ tiền liệt tuyến gây chèn ép cổ bàng quang, dẫn đến tiểu đêm nhiều lần, tiểu khó, hoặc tiểu són. OAB kết hợp với phì đại tuyến tiền liệt là nguyên nhân phổ biến gây tiểu đêm ở nam giới lớn tuổi.
• Các bệnh lý về thận: Viêm thận, hoặc suy thận làm giảm khả năng lọc và đào thải nước tiểu. Điểm khác biệt so với OAB là các bệnh lý về thận thường sẽ đi kèm triệu chứng đau âm ỉ ở vùng hố thắt lưng, nước tiểu có máu, mủ, màu đục, và mùi tanh.

Nguyên nhân về tâm lý

Căng thẳng, lo âu và rối loạn giấc ngủ có thể làm gia tăng nhu cầu đi tiểu nhiều lần trong đêm. Căng thẳng kéo dài làm kích thích hệ thần kinh giao cảm, gây sự tiết nhiều hormone (như adrenaline), làm tăng cường nhu cầu tiểu tiện. Ngoài ra, lo âu và rối loạn giấc ngủ có thể khiến người bệnh thức giấc vào giữa đêm và cảm thấy cần đi tiểu.

Do tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc có thể gây tiểu đêm nhiều lần như thuốc lợi tiểu (furosemide, spironolactone), thuốc chống viêm (NSAIDs), thuốc điều trị huyết áp cao (ACE inhibitors, beta-blockers), và thuốc chống trầm cảm (SSRIs, tricyclics). Các thuốc này có thể tác động đến thận hoặc làm giảm khả năng kiểm soát bàng quang, dẫn đến tiểu đêm. 

Hơn nữa, thuốc gây ức chế hệ thần kinh (như thuốc an thần, benzodiazepines) cũng có thể làm giảm khả năng kiểm soát nước tiểu, khiến người bệnh phải thức giấc nhiều lần vào ban đêm để đi tiểu.

Có thể thấy, nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiểu đêm nhiều lần rất đa dạng. Những nguyên nhân này kéo dài có thể ảnh hưởng nhiều đến chất lượng giấc ngủ cũng như sức khỏe của người bệnh. Bên cạnh việc tăng tần suất đi tiểu, một số bệnh nhân còn gặp phải nhiều triệu chứng khác như tiểu ít, tiểu ra máu, mủ hay nước tiểu đục, đau nhức khi đi tiểu. Do đó, cần phải phát hiện sớm có nguyên nhân và điều trị kịp thời để khắc phục tình trạng tiểu đêm nhiều lần. 

Tiểu đêm nhiều lần có nguy hiểm không? 

Dưới đây là một số tác động và nguy hiểm có thể xảy ra nếu tiểu đêm nhiều lần không được kiểm soát:

• Ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe tâm lý: Tiểu đêm nhiều lần gây gián đoạn giấc ngủ, dẫn đến thiếu ngủ, suy giảm trí nhớ, mệt mỏi vào ngày hôm sau. Điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu suất công việc, học tập và chất lượng cuộc sống.
• Biểu hiện của bệnh lý nghiêm trọng: Tiểu đêm nhiều lần có thể là triệu chứng của các bệnh lý như tiểu đường, suy thận mạn tính hay tăng sản tuyến tiền liệt lành tính,...

Bệnh tiểu đêm nhiều lần được chẩn đoán như thế nào?

Chẩn đoán chứng tiểu đêm nhiều lần yêu cầu người bệnh ghi chép thói quen sinh hoạt và triệu chứng như lượng nước uống, thời gian uống nước, số lần đi tiểu và lượng nước tiểu. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ hỏi về thời điểm khởi phát, tần suất tiểu đêm, thói quen uống nước và việc sử dụng thuốc để xác định nguyên nhân.

Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra nhiễm trùng và bất thường hệ tiết niệu.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá chức năng thận và đường huyết.
• Siêu âm hệ tiết niệu: Phát hiện bất thường trong thận, bàng quang, tuyến tiền liệt.
• Nội soi bàng quang: Quan sát niêm mạc bàng quang và niệu đạo.

Những xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định nguyên nhân người bệnh đi tiểu nhiều lần trong đêm và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

4 Cách điều trị tiểu đêm nhiều lần

Để khắc phục và điều trị tiểu đêm nhiều lần còn phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Các phương pháp chính bao gồm như sau.

Điều trị bệnh lý nền

Tiểu đêm nhiều lần có thể xuất phát từ nhiều bệnh lý nền khác nhau. Việc thăm khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị dứt điểm các bệnh lý nền là cần thiết.

• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu (UTI): Đây là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu, gây viêm nhiễm và kích thích bàng quang, dẫn đến cảm giác buồn tiểu thường xuyên, kể cả ban đêm. Bệnh lý này được điều trị nội khoa bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ để loại bỏ vi khuẩn gây nhiễm trùng.
• Bệnh lý về bàng quang: Các vấn đề như viêm bàng quang, bàng quang tăng hoạt có thể gây ra cảm giác buồn tiểu liên tục, kể cả trong đêm. Điều trị nội khoa bằng thuốc kháng cholinergic để giảm co thắt bàng quang, trong trường hợp nặng, có thể xem xét phẫu thuật.
• Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (BPH): Ở nam giới, tuyến tiền liệt phì đại có thể chèn ép niệu đạo, gây khó khăn trong việc tiểu tiện và dẫn đến tiểu đêm nhiều lần. Điều trị nội khoa bằng thuốc ức chế alpha để giãn cơ trơn tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, nếu không hiệu quả có thể cần phẫu thuật cắt bỏ một phần tuyến tiền liệt.
• Bệnh tiểu đường: Lượng đường trong máu cao khiến cơ thể tăng sản xuất nước tiểu để đào thải glucose dư thừa, dẫn đến tiểu đêm. Để chữa bệnh tiểu đường, bạn cần quản lý đường huyết thông qua chế độ ăn uống, tập thể dục và sử dụng thuốc hạ đường huyết theo chỉ định của bác sĩ.

Việc điều trị các bệnh lý nền sẽ giảm triệu chứng tiểu đêm, cải thiện chất lượng giấc ngủ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu tiểu đêm nhiều lần là triệu chứng do các bệnh lý nền gây ra, điều trị triệt để bệnh nền sẽ loại bỏ hoàn toàn tình trạng này. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến một số tác dụng phụ của thuốc hoặc biến chứng sau phẫu thuật. 

Điều trị bằng thuốc (theo chỉ định của bác sĩ)

Để điều trị hiệu quả tình trạng tiểu đêm nhiều lần, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc sau đây: 

• Nhóm thuốc Desmopressin: Desmopressin là một dạng hormone nhân tạo, hoạt động tương tự hormone chống bài niệu tự nhiên (ADH), giúp giảm sản xuất nước tiểu vào ban đêm.
• Nhóm thuốc kháng Cholinergic: Các thuốc như Oxybutynin và Tolterodine giúp giảm co thắt bàng quang, giảm cảm giác buồn tiểu.
• Thuốc chẹn Alpha-1: Dùng cho nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt, giúp giãn cơ trơn tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, cải thiện dòng chảy nước tiểu.

Điều trị bằng thuốc giúp giảm tần suất tiểu đêm, cải thiện chất lượng giấc ngủ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân và đáp ứng của từng bệnh nhân. Thông thường, triệu chứng có thể giảm sau vài ngày đến vài tuần sử dụng thuốc. Một số tác dụng phụ thường gặp bao gồm khô miệng, táo bón, mờ mắt, nhịp tim nhanh hoặc giảm ham muốn tình dục.

Sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe hỗ trợ điều trị tiểu đêm nhiều lần

Sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe với thành phần thảo dược thiên nhiên trong việc hỗ trợ điều trị tiểu đêm nhiều lần mang lại giải pháp đơn giản, hiệu quả và có thể thực hiện tại nhà. Một trong những sản phẩm tiêu biểu là Vương Niệu Đan, được sản xuất bởi Công ty Cổ phần Dược phẩm Thái Minh. Thành phần chính của Vương Niệu Đan bao gồm: 

• Uvarox: Là sự kết hợp của chiết xuất ô dược, cỏ đuôi ngựa và Varuna, giúp tăng lưu lượng máu đến cơ sàn chậu, cải thiện trương lực cơ, hỗ trợ kiểm soát lượng nước tiểu và nâng cao ngưỡng chứa nước tiểu của bàng quang trước khi kích thích.
• Vispo: Chiết xuất từ cây cọ lùn bằng phương pháp chiết siêu tới hạn, hiệu quả hơn các phương pháp chiết xuất thông thường, hỗ trợ giảm kích thích bàng quang.
• Cao Nữ Lang: Giúp an thần, thư giãn cơ bàng quang, giảm kích thích bàng quang quá mức, từ đó hạn chế tình trạng tiểu đêm nhiều lần.
• Bí Đỏ: Giàu phytosterol và omega-3, giúp tăng cường chức năng bàng quang, giảm co thắt, hỗ trợ kiểm soát tiểu tiện tốt hơn.

Công dụng của Vương Niệu Đan trong việc hỗ trợ điều trị tiểu đêm nhiều lần:

• Giảm sự co thắt và tăng độ giãn của bàng quang, giúp bàng quang chứa lượng nước tiểu lớn hơn trước khi tạo ra phản xạ kích thích đi tiểu.
• Hỗ trợ cải thiện các vấn đề rối loạn tiểu tiện như tiểu đêm, tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu són và tiểu không tự chủ.

Cách sử dụng Vương Niệu Đan để hỗ trợ điều trị tiểu đêm nhiều lần hiệu quả:

• Trong 2 đến 4 tuần đầu: Uống 6 viên mỗi ngày, chia làm 2 lần.
• Sau đó: Uống 4 viên mỗi ngày, chia làm 2 lần
• Duy trì sử dụng từ 2-3 tháng để mang lại hiệu quả

Thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt

Đây là cách giảm triệu chứng tiểu đêm nhiều lần cần người bệnh duy trì thói quen lâu dài, an toàn:

• Hạn chế uống nước trước khi ngủ, đặc biệt là nước chứa caffeine (cà phê, trà) hoặc cồn (rượu, bia) vì chúng kích thích bàng quang.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống, tránh các thực phẩm lợi tiểu như dưa hấu, cam, bưởi, và đồ ăn mặn vì chúng gây tích nước.
• Tập luyện thể dục đều đặn như đi bộ, yoga hoặc bơi lội, bài tập Kegel để cải thiện cơ vùng chậu và hỗ trợ chức năng thận và bàng quang.
• Quản lý căng thẳng thông qua thiền định, hít thở sâu hoặc các hoạt động thư giãn giúp giảm áp lực thần kinh lên hệ tiết niệu.

Cách phòng ngừa tiểu đêm nhiều lần

Bệnh lý tiểu đêm nhiều lần dù đã được điều trị, vẫn có nguy cơ tái phát nếu không duy trì chế độ sinh hoạt và ăn uống phù hợp. Dưới đây là những biện pháp để phòng ngừa và điều chỉnh lối sống đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ tiểu đêm, đồng thời cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ.

• Chú ý về chế độ ăn uống: Tránh uống nước sát giờ ngủ, hạn chế đồ uống lợi tiểu như trà, cà phê, rượu bia vào buổi tối. Không nên ăn mặn hay các loại trái cây chứa nhiều nước như bưởi, cam trước giờ ngủ.
• Lưu ý về giấc ngủ: Rèn thói quen đi tiểu trước khi ngủ, giữ tinh thần thư giãn và duy trì không gian ngủ yên tĩnh, thoải mái. Tập thể dục đều đặn, tránh tập sát giờ ngủ, giúp tăng sức đề kháng và cải thiện chức năng thận. Nếu cần, tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng để tối ưu giấc ngủ.

Một số câu hỏi thường gặp

Một đêm đi tiểu bao nhiêu lần là bình thường?

Một đêm đi tiểu từ 0-1 lần là bình thường. Tuy nhiên, số lần tiểu đêm còn phụ thuộc vào lượng nước uống và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Nếu bạn tiểu đêm 2 lần trở lên hoặc kèm theo triệu chứng bất thường thì bạn hãy nên cẩn thận và tìm đến bác sĩ để được thăm khám kịp thời.

Uống 2 lít nước vào ban đêm thì đi tiểu bao nhiêu lần?

Nếu bạn uống 2 lít nước vào ban đêm, số lần đi tiểu sẽ phụ thuộc vào cơ thể từng người và khả năng xử lý nước của thận. Thông thường, nếu uống lượng nước này trước khi đi ngủ, bạn có thể đi tiểu từ 2 đến 3 lần trong đêm. Tuy nhiên, nếu uống nước quá gần giờ ngủ, cơ thể có thể không kịp hấp thụ hết, dẫn đến việc tiểu đêm nhiều hơn.

Tiểu đêm nhiều lần không chỉ gây phiền toái mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần nếu không được điều trị kịp thời. Việc thay đổi lối sống, sử dụng các phương pháp điều trị phù hợp, và thực hiện các bài tập hỗ trợ sẽ giúp kiểm soát tình trạng này hiệu quả. Bên cạnh đó, bạn có thể cân nhắc sử dụng viên uống Vương Niệu Đan, một sản phẩm hỗ trợ sức khỏe bàng quang và thận, giúp giảm triệu chứng tiểu đêm và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào. Sự kết hợp giữa thói quen sống lành mạnh và các phương pháp hỗ trợ đúng cách sẽ mang lại cho bạn một cơ thể khỏe mạnh và giấc ngủ trọn vẹn hơn.